Als het (l)even niet mee zit!
En dan loopt u vast in het leven, of u struikelt,
loopt ergens tegenaan…..
Het leven biedt ons vele ‘uitdagingen’. Er zijn allerlei redenen die kunnen maken dat u even (en soms ook wat langer) extra ondersteuning nodig hebt in het leven. Iemand die u helpt deze uitdagingen aan te gaan. Die samen met u kijkt hoe u uw leven weer op orde kunt krijgen en uw krachten weer hervinden. Ik zal u in dit geval graag behulpzaam zijn.
Dit kan zijn vanuit een oplossingsgerichte, cognitieve en gedragstherapeutische benadering, inclusief schematheriapie en EMDR. Maar wanneer het beter bij u past, kunnen we er samen ook voor kiezen op een cliëntcentered manier (ook wel persoonsgericht experiëntiële psychotherapie genoemd) bezig te gaan door bijvoorbeeld EFT (Emotion Focused Therapy), of MBT (Mentalisation Based Therapy) te gebruiken.
Er zijn zoals u leest meerdere mogelijkheden om zaken die u tegen komt aan te pakken. En afhankelijk van waar u tegenaan loopt, maar ook van uw persoonlijke voorkeur voor behandeling en van eerdere ervaringen, maakt u keuzes voor uw behandeling en stelt u samen met mij als uw behandelaar doelen voor de behandeling en een behandelplan op.
Hierna zal ik meer beschrijven over een aantal verschillende therapievormen en u links geven naar betreffende sites van landelijke verenigingen, waar u er nog meer over kunt vinden.
Cognitieve Therapie VGCt
Bij cognitieve therapie wordt vooral gewerkt met ‘cognities‘, dat zijn ‘gedachten‘, de manier waarop u denkt. Hoe u denkt, bijvoorbeeld over uzelf of over anderen, bepaalt namelijk voor een groot deel hoe u zich voelt. Heeft u veel negatieve of sombere gedachten, dan zult u zich ellendig en naar voelen, of bijvoorbeeld onzeker over uzelf. Binnen de cognitieve therapie werkt u aan de gedachten die u heeft, leert u deze gedachten omzetten in positieve, of in elk geval meer reële gedachten. Hierdoor zult u zich zekerder en fijner gaan voelen.
| Stel u ligt in bed te slapen. Opeens schrikt u wakker van een geluid. O jee, denkt u, het zal toch geen inbreker zijn?! U wordt er helemaal onrustig en angstig van. Misschien verstopt u zich diep onder het dekbed, of pakt u een ‘knuppel’ en gaat voorzichtig de trap af om te kijken… In elk geval voelt u zich er niet fijn bij! Maar wat nu, als u datzelfde geluid hoort, u ligt nog altijd in uw bed en u denkt: aha, dat is de buurman, gelukkig is die ook thuis gekomen! U draait zich om in bed en gaat tevreden verder slapen. U voelt zich prettig. |
In dit voorbeeld ziet u, hoe wat u denkt, kan bepalen hoe u reageert en hoe u zich voelt. Vaak zijn we ons niet bewust hoe sterk onze gedachten onze gevoelens bepalen… Toch is het soms belangrijk je hiervan bewust te worden. Dan kun je namelijk je gedachten ook veranderen en daarmee je gevoel en je reacties beïnvloeden. Dit merken we bijvoorbeeld in onze contacten met medemensen. Wanneer u iemand ziet lachen, kúnt u denken dat deze persoon u vast ‘raar’ vindt en uitlacht… U kunt echter ook denken dat dit een vriendelijk persoon is, die graag met u in contact wil komen. In het eerste geval zult u zich misschien omdraaien en zich ongelukkig voelen. In het tweede geval stapt u wellicht op deze persoon af om een praatje te maken. Een enkele keer kloppen onze gedachten, maar vaak ook blijken onze gedachten niet te kloppen. Hier is alleen achter te komen door onze gedachten te ’toetsen’… In de cognitieve therapie zoeken we uit welke gedachten in uw leven een belangrijke rol spelen én gaan we toetsen of deze gedachten kloppen. Daarnaast werken we aan gedachten die u kunnen helpen, die u vooruit helpen en blijer maken, zodat u in elk geval met meer plezier ‘denkt’ en daardoor ook ‘voelt’.
Gedrag(s) Therapie VGCt
Bij gedragstherapie wordt gewerkt aan gedragingen en gewoontes. Soms is het moeilijk gedachten of gevoelens te veranderen, maar als je dan iets anders gaat doen, dan gaat het ook anders voelen én verandert daardoor uw denken mee. Binnen gedragstherapie wordt gedrag in kaart gebracht. Alle gedrag dat we doen, doen we met een reden, zelfs al begrijpen we die reden zelf niet. De gedragstherapie zoekt uit waaróm we bepaalde gedragingen doen: wat is belonend aan het gedrag? welke belemmeringen zijn er om ander gedrag uit te voeren? wat houdt ons tegen? Verder wordt in kaart gebracht wanneer we het gedrag precies uitvoeren en hoe vaak. De gedragstherapie gaat er vanuit dat je alle gedrag kunt veranderen door gewenst gedrag (nog meer) te belonen en door ongewenst gedrag te ‘straffen’ en minder leuk te maken.
| Stel u bent bang voor honden. Dit komt doordat u ooit erg bent geschrokken van een hond die naar u uitviel, of misschien heeft hij u wel gebeten… Iedere keer als u nu een hond ziet, gaat u snel naar de overkant van de weg, of u loopt een andere straat in. Als u op bezoek moet bij mensen met een hond, vraagt u of ze de hond eerst wegsluiten, of u vraagt hen – nog makkelijker – bij u op de koffie, maar zegt dat ze de hond niet mee moeten brengen… Eigenlijk, diep in uw hart, zou u willen dat u niet langer bang hoefde te zijn voor honden, ze lijken soms toch ook wel lief en knuffelig, maar ja… Toen u ooit nog op honden toe ging, werd dat gedrag afgestraft, want die hond viel uit. En nu u bij honden uit de weg blijft, wordt dat gedrag beloond, want u voelt zich veilig en er gebeurt u niets! |
Dit is maar één voorbeeld van hoe gedrag in stand wordt gehouden door wat u doet, door uw ervaringen met dat gedrag. Nu is angst voor honden misschien nog niet zo’n probleem in onze maatschappij, maar stel nu dat u angst heeft gekregen voor mensen, doordat u eens flink gepest bent? Of dat u angst hebt gekregen om te spreken in het openbaar, waardoor het maar niet lukt om promotie te maken… Of wat als u zó gewend bent geraakt om niets te doen door een depressie, dat het u niet meer lukt om de dagelijkse dingen van het leven op te pakken? Soms ook betreft het gedrag dat u wilt veranderen een ‘vervelende gewoonte’, denk aan roken, eten, of drinken… Het heeft zeker nadelen als u dit gedrag blijft doen, al is het maar voor uw gezondheid, maar ja… het heeft ook zo zijn plezierige kanten! Wanneer u gedrag wilt veranderen, andere gedragingen wilt aanleren, of angsten en vermijdingsgedrag af wilt leren, dan kunt u aan de gang met gedragstherapie.
Oplossingsgerichte Therapie
VGCt, sectie positieve CGt
Oplossingsgerichte therapie is een vorm van kortdurende gedragstherapie, waarbij niet zozeer gekeken wordt naar wat er allemaal met u mis is, of waar het in het verleden is ‘fout’ gelopen – alsof u dat nu nog ongedaan zou kunnen maken – maar waarbij vooral gekeken wordt naar wat u graag wilt bereiken, naar wat uw sterke kanten zijn en hoe u die kunt toepassen om uw doelen stap voor stap te bereiken.
| Stel u heeft honger en u besluit in een restaurant te gaan eten. U gaat naar binnen en de ober brengt u naar een tafeltje en stelt zichzelf voor. Nu begint hij u allerlei vragen te stellen over uw honger: of u al lang honger heeft, of u vroeger ook al wel eens last had van honger, hebben uw familieleden ook wel eens last van honger, welke rol speelde honger in uw jeugd, hoe erg is het gesteld met uw honger… U hebt inmiddels nog meer honger gekregen en vraagt of u niet gewoon kunt eten. De ober brengt u nu echter een paar vragenlijsten over honger en vraagt of u die eerst wilt invullen. Als u daarmee klaar bent, brengt de ober u tot uw verrassing al een maaltijd. En u had nog niet eens besteld! Als u zegt dat u deze maaltijd niet besteld had, zegt de ober dat hij dat weet, maar dat deze maaltijd al vele hongerige mensen voor u heeft geholpen… Deze maaltijd is goed voor u! En wat denkt u: komt u nog eens terug in dit restaurant?! |
Wanneer u naar een therapeut gaat, wilt u toch vooral graag dat uw leven weer op de rit komt?! Dat u verder komt en dat het ‘beter’ met u gaat? U wilt hulp en oplossingen om snel weer vooruit en verder te kunnen! Oplossingsgerichte therapie sluit hierbij aan. Zoals de naam al zegt, kijkt oplossingsgerichte therapie vooral naar oplossingen en niet naar problemen. U weet meestal zelf prima welke problemen er zijn, daar word je niet vrolijker van. U wilt juist graag oplossingen voor die problemen. Oplossingsgerichte therapie sluit aan bij wat ú denkt dat u kan helpen. Het kan dan ook zijn dat u bezig wilt met het verleden en oorzaken van problemen, maar dit hoeft niet. Oplossingsgerichte therapie kijkt in élk geval ook naar de toekomst, naar mogelijkheden, naar oplossingen die bij u passen en naar hoe u die stap voor stap en op uw manier, met behulp van uw sterke kanten, kunt bereiken.
SchemaTherapie VVSt
Schematherapie is een vorm van psychotherapie die bedoeld is voor mensen die meestal last hebben van langdurig en telkens terugkerende problemen in hun leven. Ze lopen keer op keer vast in bijvoorbeeld sociale relaties, hun werkomgeving, of het lukt ze maar niet om ‘oude patronen‘ te doorbreken. Binnen schematherapie kijk ik samen met u als cliënt, naar hoe u zichzelf ziet als kind, maar ook welke rol uw opvoeding, opvoedsituatie en ingrijpende gebeurtenissen in uw leven hebben gespeeld. Vaak hebben ze geleid tot een bepaalde manier van denken over en kijken naar de wereld. We noemen deze manier van denken en kijken uw “schema’s“.
Daarbij kan het zijn, dat er vroeger een helpende manier was, om niet meer (emotionele) pijn op te lopen, of om de (emotionele) pijn te kunnen blijven verdragen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat u zich ‘afsloot’ voor gevoelens, een ‘muurtje’ om u heen bouwde, of dat u maar ‘alles’ deed wat de ander wilde om maar niet meer narigheid te hoeven meemaken; soms ook zijn mensen juist heel ‘stoer’ gaan doen, of anderen zijn weer de ‘clown’ gaan uithangen. Ieder heeft zo zijn eigen ‘modus‘ gevonden om de moeilijke dingen in het leven te hanteren in zijn of haar jonge jaren. Ben je echter ouder, meer volwassen, dan is het niet meer altijd handig, om vanuit zo’n modus te handelen. Dan wil je graag als ‘gezonde volwassene‘ handelen en denken, toch? Dat is waar ik u met behulp van schematherapie mee zou kunnen helpen. Uw innelijke kritische, veeleisende, of straffende ‘stemmen’ (van ‘ouderfiguren’, etc.) helpen weerstaan en wanneer nodig ‘wegsturen’. Maar ook uw beschermers in de vorm van ‘muurtjes’, ‘slaafs gedrag’, ‘clowns’, de ‘stoere’ man/vrouw, of wat u ook maar heeft als beschermer om uw ‘gekwetste’ en ‘kwetsbare’ interne kind te beschermen.
In de therapie leert u vervolgens uzelf zodanig veranderen, dat u zich beter gaat voelen, beter voor zichzelf kunt zorgen en beter voor zichzelf op kunt komen. U leert voelen wat uw behoeften zijn en u leert hier op een gezondere manier voor op te komen. Hierdoor verandert niet alleen uw gedrag, maar veranderen ook uw gedachten en gevoelens.
EMDR, traumabehandeling en meer VEN & NtVP
EMDR, oftewel “Eye Movement Desensitization and Reprocessing” is een relatief nieuwe techniek, welke binnen een breder behandelkader kan worden toegepast. EMDR is veelvuldig onderzocht en blijkt zeer effectief te zijn. Het is in feite keuze nummer één voor de behandeling van trauma(s)! Maar daarnaast blijkt het steeds breder inzetbaar ook op het gebied van bijvoorbeeld persoonlijkheidsproblematiek, negatief zelfbeeld, angsten in engere zin (fobieën) en ook angsten in bredere zin en chronische pijn. Veel informatie over EMDR is te vinden op de website van de Vereniging EMDR Nederland (VEN).
| “In de praktijk van EMDR wordt de cliënt gevraagd de als traumatisch ervaren gebeurtenis opnieuw in gedachten op te roepen en dit te doen in combinatie met een werkgeheugen belastende taak, die het voor de cliënt moeilijk maakt om aan iets anders te denken. Doorgaans is dit het volgen van de hand van de therapeut. Daarna volgt een aantal fasen met een vaststaande volgorde. De EMDR procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten, beelden, gevoelens en lichamelijke sensaties op gang. Dergelijke series leiden er doorgaans toe dat de herinnering langzamerhand haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt dus steeds gemakkelijker om aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken. In veel gevallen veranderen ook de herinneringsbeelden zelf en worden ze bijvoorbeeld waziger of kleiner.” (bron: oude website VEN) |
Elk mens heeft wel nare herinneringen, maar bij de één zijn die veelvuldiger en/of intenser dan bij de ander. EMDR is bij uitstek geschikt om ‘nare herinneringen’ (of -chronisch- traumatiserende ervaringen) te verwerken en draagbaar te maken. Uiteraard doe ik dit samen met u, op een tempo en manier die bij u aansluit en voor u hanteerbaar blijft. In geval van chronische (vroegkinderlijke) traumatisering houdt dit in dat er -mogelijk- eerst vaardigheden aangeleerd moeten worden voor er van verwerking sprake kan zijn. In geval van Dissociatieve Stoornissen ga ik voornamelijk uit van de theorie van structurele dissociatie van o.a. Nijenehuis, van der Hart en Steel. De ene traumabehandeling zal dan ook korter-/langerdurend zijn dan de andere, afhankelijk van de hoeveelheid nare ervaringen/herinneringen die verwerkt moeten worden.
Vanuit de EMDR gebruik ik ook ‘versterkende’ technieken om u beter te laten voelen, zoals de RDI (resource development and installation), maar ook bijvoorbeeld een ‘kluis-oefening’, of een ‘fijne-plek-oefening’ kunnen soms behulpzaam zijn. Daarnaast zijn er protocollen voor onder andere ‘woede-wrok-wraak’, evenals voor (onverklaarde) pijnklachten en voor verslavingen. Ik ben bekend met zowel kinder-, jeugd- en volwassen- protocollen, ook met de non-verbale varianten (ook die voor verstandelijk beperkte mensen) en de ‘story telling’ methode, ook wel de verhalenmethode genoemd.
Naast EMDR is altijd nog therapeutische hypnose mogelijk, waarin ik ook (basis) ben opgeleid. Evenals natuurlijk de (CGt) exposure en narratieve technieken. Er kan dus altijd samen met u gekeken worden naar welke methode het best bij u persoonlijk past.
Cliëntcentered therapie VPeP
(Persoonsgerichte experiëntiële Psychotherapie)
BRON VOLGENDE TEKST: SITE VPeP
Persoonsgerichte experiëntiële Psychotherapie (PeP) werd voorheen, en nog steeds vaak, cliëntgerichte psychotherapie (CP) genoemd. De nieuwe term geeft de ontwikkeling van het gedachtegoed weer. In het dagelijks gebruik worden de termen PeP en CP vaak door elkaar gebruikt.
Zelfontplooiing
Een belangrijk uitgangspunt van PeP is, dat psychisch welzijn samenhangt met de mogelijkheden om, binnen de gegevenheden van ons leven, ons zelf te zijn en ons steeds te ontwikkelen. In een omgeving die voldoende veiligheid biedt kan men zich het beste ontplooien. Door een onveilige buiten- of binnenwereld kan dit proces van ontwikkeling stagneren en kunnen klachten ontstaan. U voelt zich bijvoorbeeld somber, gespannen, of u hebt het gevoel vast te lopen. In PeP worden klachten gezien als uiting van betekenisvolle problemen. De samenhang van klachten en problemen worden via het gevoel onderzocht: een bewustwordingsproces.
Gedachten en gevoelens
Het zicht krijgen op deze persoonlijke problemen lukt, wanneer iemand in contact is met zichzelf, met het eigen innerlijk. Dus het gaat niet alleen over gedachten, maar vooral ook over contact met gevoelens. Door in gesprek te komen over uw gevoelens en gedachten, kunt u uw problemen onderzoeken en ontdekken hoe u hierin verder kunt komen.
De houding van de psychotherapeut
Een grondgedachte van PeP is, dat de houding van de psychotherapeut in dit gesprek van groot belang is. Die therapeutische houding bestaat uit drie elementen: empathie, acceptatie en echtheid. Dat wil zeggen: de psychotherapeut leeft zich zo goed mogelijk in de cliënt in; accepteert de cliënt zoals hij is, d.w.z. hij is niet veroordelend en helpt de cliënt zichzelf niet te veroordelen; en hij is als psychotherapeut in contact met zijn eigen gevoelens. In de persoonsgerichte experëntiële visie zorgen deze basiselementen voor een veilig klimaat, waarin de cliënt zich verder kan ontwikkelen.
De persoon als geheel
Persoonsgericht wil zeggen dat de psychotherapeut niet uw psychische ‘stoornis’ als uitgangspunt neemt, maar u aanspreekt als persoon en met u onderzoekt hoe het komt dat u, met uw voorgeschiedenis en toekomstverwachtingen, op dit moment vast loopt en/of klachten heeft. Het gaat er hierbij niet zozeer om hoe de psychotherapeut uw problemen ziet, maar vooral om de betekenis die ze voor u hebben.
Voor welke problemen?
Mensen met uiteenlopende problemen kunnen baat hebben bij PeP. Belangrijker echter dan de aard van uw klacht, is het feit dat u bereid bent, en in zekere zin behoefte voelt, om in de therapie bij uzelf stil te staan. Er is wel meestal een aanleiding, in de werksituatie of in uw persoonlijke relaties, die u doet besluiten iets aan uw klachten of problemen te gaan doen.
De gesprekken
In de eerste gesprekken met u zal het gaan over waarom u nu psychotherapeutische hulp zoekt, over uw situatie nu en over uw levensloop: hoe kijkt u daar tegenaan en wat vindt u daarin van belang. Vaak, maar niet altijd, hebben mensen ideeën over verbanden die er kunnen zijn tussen hoe zij zich voelen en wat zij meegemaakt hebben en meemaken. Wat zou er moeten veranderen, of hoe zou u zelf willen veranderen? Wanneer voelt u zich juist goed?
In de gesprekken die volgen zal het gaan over datgene wat u op dat moment bezighoudt en zal uw psychotherapeut nauwkeurig luisteren om u te helpen uw gevoelens en gedachten te verwoorden en de betekenis die deze voor u hebben verhelderen. Ook ervaringen uit het verleden die u nu bezighouden zijn onderwerp van gesprek.